شأن قومیت و ناسیونالیسم قومی در مطالعات امنیت ملی

هدف این مقاله بازشناسی جایگاه قومیت و قوم گرایی به عنوان متغیری امنیتی در مطالعة امنیت ملی جوامع چندقومی می باشد. در این راستا، بررسی رویکرد نظریه پردازان نوسازی و نیز رویکرد مارکسیستی در دورة جنگ سرد نشان داد که آنها نگرش واقع بینانه ای به اهمیت سیاسی و امنیتی ناسیونالیسم قومی و ملاحظات مرتبط به تنوع قومی نداشته اند. با تشدید مناقشات قومی در دهة آخر جنگ سرد و به ویژه پس از فروپاشی بلوک شرق و تأثیرات گستردة امنیتی (داخلی و منطقه ای) این مناقشات، شأن و اهمیت ناسیونالیسم قومی در مطالعات امنیت ملی نیز اعتبار گسترده ای یافت و به عنوان مؤلفه تبیین کنندة مسائل امنیت ملی در جهان سوم مورد توجه واقع شد. این مؤلفه در کنار بحران های عمده ای مانند مشروعیت سیاسی و توان سیاست سازی محورهای مطالعات قومی را تشکیل داد. نهایتاً با بررسی دیدگاه نظریه پردازان امنیت ملی در جهان سوم این نتیجه حاصل شد که ناسیونالیسم قومی می تواند یکی از مهمترین عوامل تهدید سیاسی و اجتماعی دولت های ضعیف باشد.